Rodzaje urlopów dla pracownika – poznaj je

Pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę przysługuje kilka różnych rodzajów urlopu. Większość z nich można wykorzystać wyłącznie w określonych sytuacjach. Sprawdź, kiedy i komu przysługuje każdy z nich.

Urlop wypoczynkowy

Jednym z najpopularniejszych rodzajów urlopu jest urlop wypoczynkowy. Pracownikowi zatrudnionemu krócej niż 10 lat przysługuje prawo do 20 dni urlopu, z kolei w przypadku stażu dłuższego niż 10 lat jest to 26 dni. Urlop wypoczynkowy jest płatny, coroczny i nieprzerywalny. Jednak w pewnych okolicznościach pracodawca ma prawo przerwać urlop pracownika. Czas urlopu jest pomniejszany proporcjonalnie do wielkości etatu, na jaki zatrudniona jest dana osoba, jednak jego wymiar pozostaje taki sam. Osoba pracująca na pół etatu ma prawo zatem również do 20 lub 26 dni urlopu, jednak dzień urlopu takiej osoby trwa 4 godziny, czyli tyle ile jej standardowy dzień pracy.

Urlop okolicznościowy

W przypadku ważnej okoliczności, pracownik może skorzystać z płatnego urlopu okolicznościowego. Mowa m.in. o własnym ślubie (2 dni), narodzinach dziecka (2 dni) czy ślubie dziecka (1 dzień). Prawo do urlopu okolicznościowego osoba zatrudniona ma również w związku ze śmiercią i pogrzebem rodzica, macochy, ojczyma, małżonka lub dziecka (2 dni) bądź śmiercią i pogrzebem rodzeństwa, dziadka, babci, teścia, teściowej lub innej osoby, będącej na utrzymaniu pracownika lub pod jego opieką (1 dzień). Urlop ten musi być wykorzystany w czasie występowania danego wydarzenia lub w zbliżonym okresie.

Urlop na żądanie

Pracownik ma prawo również do urlopu na żądanie w wymiarze 4 dni w roku kalendarzowym. Może on zostać wykorzystany jednorazowo lub w odstępach czasowych. Warto wiedzieć, że mogą korzystać z niego wyłącznie zatrudnieni posiadający prawo do urlopu wypoczynkowego – urlop na żądanie stanowi jego część. Zgłoszenie urlopu na żądanie musi nastąpić najpóźniej w dniu jego rozpoczęcia.

Urlop macierzyński i ojcowski

Urlop macierzyński przysługuje każdej pracownicy opłacającej składkę chorobową, która urodziła dziecko. Obowiązuje on od dnia porodu, jednak pracownica może wykorzystać do 6 tygodni urlopu jeszcze przed jego przewidywaną datą. Wymiar urlopu macierzyńskiego zależy od ilości urodzonych dzieci. W przypadku jednego dziecka jest to 20 tygodni, w przypadku dwojga dzieci – 31, z kolei trojga – 33. Podczas urlopu macierzyńskiego pracownica otrzymuje zasiłek macierzyński – 100% podstawy wymiaru zasiłku. Ojciec dziecka jest uprawniony do urlopu ojcowskiego dopóki dziecko nie ukończy 2. roku życia. Jego wymiar to 14 dni – można podzielić je na dwie równe części. Pracownik ojciec powinien złożyć wniosek o urlop nie później niż 7 dni przed jego rozpoczęciem.

Urlop rodzicielski i wychowawczy

Urlop rodzicielski przysługuje zarówno matce, jak i ojcowi, po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. Oboje rodzice mogą korzystać z niego w tym samym czasie. Wymiar urlopu zależy od ilości urodzonych przy jednym porodzie dzieci. W przypadku jednego dziecka są to 32 tygodnie, z kolei jeżeli urodzi się więcej niż jedno dziecko – urlop trwa 34 tygodnie. Osoba zatrudniona od co najmniej pół roku może skorzystać również z urlopu wychowawczego w celu sprawowania opieki nad dzieckiem, przed ukończeniem przez nie 6. roku życia. Nie jest on jednak płatny, a jego wymiar wynosi do 36 miesięcy.

Urlop szkoleniowy

Pracownikowi, który podnosi swoje kwalifikacje zawodowe – za zgodą przełożonego lub z jego inicjatywy – przysługuje urlop szkoleniowy. Może być on udzielony w wymiarze 6 lub 21 dni, przy czym w trakcie urlopu osoba zatrudniona otrzymuje pełne wynagrodzenie.